Fidbek nima?
Sodda
qilib aytganda, fidbek – bu kishining qilayotgan ishi to`g`ri yoki
noto`g`ri ekanlgini unga ma`lum qilish. Albatta, bu juda ham
soddalashtirib aytilgan ta`rif. Fidbekning turli xil batafsil
ta`riflari bor. Juda chuqurlashmasdan shu bilan cheklanib qolamiz.
Fidbek
qnday beriladi?
Har
xil. Ba`zan o`gzaki, ba`zan yozma, ba`zida alohida, ba`zida umumiy
tarzda, va hokazo. O`quvchininig intizomiga nisbatan fidbek berish
mumkin, yoki uning o`zlashtirishiga nisbatan fidbek berilishi mumkin.
Maqtov ham fidbek, tanqid ham fidbek. Imtihondagi baho ham fidbek,
chunki uning yordamida ham bola to`g`ri yo`ldan borib, yaxshi
o`zlashtiryaptimi, yoki aksinchami, bilib oladi. G`arb ta`limida keng
tarqalgan fidbek turlaridan biri – bolaning imtihon qog`oziga
bahodan tashqari izohlar yozish. Bu izohlarda o`qituvchi xatolarni
batafsilroq tishuntirishi, turli maslahatlarni berishi, yaxshi
imtihon topshirgani uchun bolani maqtashi mumkin.
Fidbek
bermasa nima bo`ladi?
Fidbek
yordamida o`quvchi o`z xatolarini anglaydi, ularni bartaraf etishga
intiladi. To`g`ri berilgan fidbek o`quvchida yaxshi motivatsiya
shakllanishiga olib keladi va kelasi ishlarini rejalashtirishga
yordam beradi.
Fidbek
qanday bo`lishi kerak?
1.
Aniq
«Qattiqroq
ishlashing kerak», «ko`proq o`qi», «yaxshi tayyorlanmabsan»
emas, aynan nimada xatolik bor, qaysi qoidada adashdi, qayerida
qoyilmaqom ish bajardi – shuni ko`rsatish kerak. Bu ham maqtovga,
ham tanqidga birday tegishli: umumiy, mujmal gaplardan qochish kerak.
2.
Ruhlantiruvchi
Fidbekdan
maqsad shunchaki xato uchun so`kish, yoki yutuq uchun maqtash emas,
kelajak uchun zamin tayyorlashdir. Buni bola ham sezib turishi kerak.
3.
Shaxsga emas, harakatga qaratilgan
«Yaxshi
bola», «aqlli bola» emas, «yaxshi ish qilibsan», «yaxshi
tayyorlanibsan» deyish ma`qulroq. Bu bolaning motivatsiyasiga ijobiy
ta`sir ko`rsatadi.
4.
Darhol
Iloji
boricha tezroq, vaziyat unutilmasdan turib berilgan fidbek, vaqt
o`tkazib berilgan fidbekdan ko`ra samaraliroq bo`lishi tekshiruvlar
natijasida aniqlangan.
No comments:
Post a Comment